Cùng tìm hiểu van bướm là gì? Các loại van bướm wafer và van bướm lug có đặc điểm gì khác nhau. Van bướm được dùng cho hầu hết các môi chất trong các ngành. Từ nước, khí nén, xăng dầu, gas cho tới hơi nóng, hóa chất. Van bướm là dòng van rẻ nhất trong các loại van và được sử dụng phổ biến nhất.
Từ thế kỷ 18 người ta đã biết sử dụng Van bướm cho ứng dụng nước. Nó cũng được James Watt sử dụng cho động cơ hơi nước vào thời kỳ đó. Vào khoảng những năm 1930, van bướm được phát triển mạnh mẽ ở Mỹ. Ngày nay nó được sử dụng rộng rãi nhờ ưu điểm gọn nhẹ và giá rẻ hơn so với các loại van khác. Đặc biệt là thay thế van bi trong các ngành: oil, gas, nước. Có nhiều loại van bướm chịu được nhiệt độ tới 300°C và được sử dụng cho ngành hóa chất.
Van bướm (tiếng anh là butterfly valve) là loại van đóng mở bằng đĩa van dạng cánh bướm được định vị ở giữa van bởi thanh định vị. Thanh định vị nối ra bên ngoài với tay điều khiển đóng mở. Van bướm có thân van mỏng, nhẹ nên rất dễ dàng chế tạo những size kích thước lớn và rất lớn. Chúng thích hợp dùng cho những đường ống nước cỡ lớn hoặc xăng dầu.
Van bướm không dùng để điều tiết lưu lượng vì cánh van gây cản trở dòng chảy và mỏng. Cánh van có thể bị vỡ, biến dạng và phát ra tiếng kêu rất to. Vì vậy van chỉ phù hợp dùng cho các vị trí ở trạng thái đóng hoặc mở hoàn toàn.
Ký hiệu của van bướm trong bản vẽ kỹ thuật
Van bướm là loại van đóng mở nhanh, hoạt động với nguyên lý đóng của đĩa van. Đĩa van ở giữ van và được cố định bởi thanh trục. Thanh trục nối ra bên ngoài với cơ cấu truyền động đóng mở bên ngoài. Khi tác động quay bên ngoài của tay điều khiển thông qua trục nối sẽ làm cánh bướm trong van đóng mở trong góc 90 độ. Từ đó môi chất dễ dàng đi qua van.
Vui lòng xem video để rõ nguyên lý hoạt động của van bướm
 |
Van bướm điều khiển khí nén
– Xuất xứ: Hàn Quốc, Đức, TQ – Vật liệu: thép, gang, nhôm, inox – Nhiệt độ: 0 – 120°C – Áp suất: 0 – 16bar – Dùng cho: nước, khí nén, xăng dầu, gas |
 |
Van bướm điều khiển điện 24V 220V 380V
– Xuất xứ: Hàn Quốc, Đức, TQ – Vật liệu: thép, gang, nhôm, inox – Nhiệt độ: 0 – 120°C – Áp suất: 0 – 16bar – Dùng cho: nước, khí nén, xăng dầu, gas |
Van có cấu tạo gồm 4 bộ phận chính như sau
– Thân van: làm bằng gang, nhôm, thép, inox…Phổ biến nhất là nhôm và gang
– Đĩa van: inox
– Seat: PTFE, Teflon, PFA…
– Cơ cấu điều khiển: Tay điều khiển đóng mở, bộ điều khiển khí nén hoặc điện
Có một loại van được dùng trong hệ HVAC có cấu tạo khá giống van bướm đó là van điều chỉnh gió VCD. Tuy nhiên nó chỉ được dùng riêng cho hệ HVAC mà thôi.
 |
Van bướm inox hiệu suất cao
– Xuất xứ: Hàn Quốc, Đức – Vật liệu: inox CF8, CF8M – Nhiệt độ: 0 – 220°C – Áp suất: 0 – 40bar – Dùng cho: hơi nóng |
 |
Van bướm lót PTFE PFA
– Xuất xứ: Đức, TQ – Vật liệu: thép, gang, nhôm, inox – Nhiệt độ: 0 – 120°C – Áp suất: 0 – 16bar – Dùng cho: hóa chất ăn mòn axit, kiềm, bùn thải |
Tùy vào cách thức gọi mà người ta chia nó làm nhiều loại. Có thể phân loại theo vật liệu chế tạo, cách dùng cho môi chất. Nhưng thực tế van bướm được chia làm 2 loại chính như sau:
– Van bướm dạng Lug: Là loại sử dụng nhiều lỗ ren (tương tự như van bi 3 mảnh) nó có thể tháo ra mà không ảnh hưởng đến phía bên kia. Điều này được thực hiện bằng việc thêm nhiều lỗ ren và 2 bộ ốc bắt riêng về 2 phía mặt bích.
– Van bướm dạng Wafer: Là loại được sử dụng như van 1 chiều nhằm chống sự chảy ngược của môi chất
Sự khác biệt giữa cách lắp đặt van bướm dang Lug và van bướm dạng Wafer
Van bướm là dòng van có giá rẻ nhất và được sử dụng phổ biến nhất trong các loại van công nghiệp và nó cũng có kích thước lớn, nhẹ hơn so với các loại van khác.
Nó đặc biệt được dùng cho ngành công nghiệp nước nhưng ngoài ra nó cũng còn được sử dụng cho ngành xăng dầu, khí nén, gas và cả hơi nước nữa.
– Thiết kế nhỏ gọn cần ít không gian hơn đáng kể so với các loại van khác
– Trọng lượng nhẹ hơn các loại van khác
– Hoạt động nhanh chóng cần ít thời gian hơn để mở hoặc đóng
– Có sẵn với kích thước rất lớn và rất rất lớn
– Đặc biệt giá thành rẻ hơn các loại van khác
– Dùng cho ứng dụng áp suất thấp. Vẫn có dòng van bướm chuyên dụng cho các ứng dụng áp suất cao và nhiệt độ cao trong nhiệt đện.
– Chuyển động của đĩa bị ảnh hưởng bởi sự hỗn loạn của dòng chảy.
Bài viết được biên tập bởi các kỹ sư Hữu Mạnh – V2P. Vui lòng tôn trọng bản quyền tác giả bằng cách dẫn link gốc khi bạn sao chép nội dung. Cảm ơn
